کنترل عددی (به انگلیسی: Numerical control به اختصار NC) به کنترل خودکار ابزارهای ماشینکاری (مانند دریلها، دستگاههای تراش و دستگاه فرز) یا چاپگرهای سهبعدی توسط یک رایانه گفته میشود.
دستگاههای CNC، دستگاههایی با ابزارهای قابل حرکت توسط موتور هستند که این موتور (یا موتورها) توسط رایانه کنترل میشوند. این رایانهها به کمک دستورهایی مرتب که G-Code یا M-Code نامیده میشوند، ابزارها را کنترل میکنند. این دستورها ممکن است به صورت دستی توسط اشخاص نوشته شده یا توسط نرمافزارهای CAM تولید شوند. پرینترهای سه بعدی نیز برای تولید قطعه ابتدا مدل رایانه ای را به صورت «لایه لایه ای» پردازش کرده و سپس توسط دستورهای G-Code قطعه را تولید میکنند.
در دستگاههای ماشین ابزار سیانسی مدرن، طراحی یک قطعهٔ مکانیکی و برنامه تولید آن کاملاً خودکار انجام میشود. هندسه مکانیکی جسم با استفاده از نرمافزارهای طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) تعریف شده و پس از آن به وسیله نرمافزارهای ساخت به کمک کامپیوتر (CAM) به دستورهای تولیدی و ساختی تبدیل میشود. سرانجام این دستورها که برای سیستم یک ماشین تولیدی قابل فهم است، روی یک ماشین کنترل عددی (CNC) بارگذاری میشوند.
- کاربرد در صنایع موشک سازی و هوافضا
- کاربرد در صنایع جواهرسازی و طلاسازی
- کاربرد در صنایع خودروسازی
- کاربرد در صنایع محصولات چوبی و منبت کاری
- کاربرد در صنایع حذف فلز
- کاربرد در صنایع ساخت و تولید انواع فلزات و آلیاژ های فلزی
- کاربرد در صنایع برشکاری و سوراخ کاری سنگ